बदक पालन व्यवसाय कसा करावा | Duck Farming Business Plan In Marathi

Duck Farming Business Plan In Marathi – बदक पाळणाऱ्यांना फार कमी खर्चात भरपूर फायदा मिळू शकतो. कारण बदके ६ महिन्यांत अंडी व मांस देण्यास सक्षम होतात. बदकांचे 6 महिने संगोपन केल्यानंतर ते दररोज अंडी घालू लागतात आणि आजच्या तारखेला बाजारात एका बदकाच्या अंड्याची किंमत सुमारे 10-12/- रुपये आहे. बेरोजगारीच्या या युगात बदकपालन हे बेरोजगार तरुणांसाठी उत्पन्नाचे उत्तम साधन आहे. बदकाचे मांस आणि अंडी यांच्या रोग प्रतिकारशक्तीमुळे बदकाची मागणी कोंबडीपेक्षा जास्त असते. बदकाचे मांस आणि अंडी दोन्ही प्रथिने समृद्ध असतात. बदकांच्या मृत्यूचे प्रमाण कोंबडीच्या तुलनेत खूपच कमी आहे.

Duck Farming In Maharashtra – याचे कारण म्हणजे बदकेही रोग प्रतिरोधक असतात. बदक पालनाचे काम शेतकरी बांधवांनी मोठ्या प्रमाणावर केले तर ते खूप फायदेशीर ठरू शकते. बेरोजगारीच्या या युगात बदकपालन हे बेरोजगार तरुणांसाठी उत्पन्नाचे उत्तम साधन आहे. कुक्कुटपालनाच्या तुलनेत बदक पालनामध्येही कमी धोका असतो. बदक पालन हा केवळ भारतातच नव्हे तर जगभरात अतिशय लोकप्रिय आणि आकर्षक व्यवसाय आहे. अंडी आणि मांस उत्पादनासाठी त्यांची लागवड केली जाते. अंडी हा प्रथिनांचा चांगला स्रोत मानला जातो! कुपोषणाविरुद्धच्या लढ्यात अंड्यांचाही वापर केला जातो.

यामुळेच लोक शरीरात ते पूर्ण करण्यासाठी अंडी आणि मांसाचे सेवन करतात. बदक पालन सुरू करण्यासाठी सर्वात महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे आसपासच्या परिसरात पाण्याचा स्त्रोत असणे. जिथे बदके सहजपणे प्रजनन करू शकतात आणि अंडी घालू शकतात आणि फिरू शकतात. कृत्रिम तलाव तयार करून शेतकरी बदक पालनही करू शकतात. अनेक शहरांमध्ये बदकाच्या अंड्यांबरोबरच त्याच्या मांसालाही खूप मागणी आहे. बदकाचे मांस क्वचितच मिळत असल्याने त्याचे मांसही महागात विकले जाते.

बदकपालनात बदकांचा आहार, निवास इत्यादींवर फार कमी खर्च येतो, त्यामुळे कोणीही त्याचा अवलंब करून आपली आर्थिक स्थिती सुधारू शकतो. बदक पालन कसे केले जाते याची संपूर्ण माहिती आज आम्ही तुम्हाला देणार आहोत.

बदक पालनाचे फायदे | Benefits of duck farming In Marathi

भारतात बदकांचे पालन मोठ्या प्रमाणावर केले जाते. बदकाची अंडी आणि मांस लोकांना खूप आवडते, त्यामुळे बदक पालन व्यवसायाला आपल्या देशात खूप वाव आहे. बदक पालनाचे खालील फायदे आहेत-

• बदकाला खाण्यापिण्यावर कमी खर्च करावा लागतो
• प्रगत जाती एका वर्षात 300 पेक्षा जास्त अंडी घालतात
• बदकांचा अंडी घालण्याचा कालावधी जास्त असतो
• अन्नाची किंमत चिकनपेक्षा कमी आहे
• बदकांना कोंबड्यांपेक्षा कमी आजार होतात
• पाण्यात आणि जमिनीवर बदक पालन शक्य आहे

बदक पालनासाठी आवश्यक हवामान | Climate requirements for duck farming In Marathi

बदक हा जलचर पक्षी आहे, जो गावातील तलाव, भात आणि मक्याच्या शेतात सहज पाळता येतो. यासाठी ओलसर हवामान आवश्यक आहे, जेथे वर्षभर योग्य पाणीपुरवठा आहे. त्यासाठी २५ ते ३५ अंश सेल्सिअस तापमान अनुकूल आहे.

• मत्स्य पालन व्यवसाय माहिती

बदकांसाठी अधिवास व्यवस्थापन | Management for Ducks In Marathi

• शेड बांधण्यासाठी उंच जागा निवडा
• शेडमध्ये हलका सूर्यप्रकाश व हवेची योग्य व्यवस्था असावी.
• शेडच्या आजूबाजूला तलाव किंवा भातशेती उपलब्ध आहे
• शेडजवळ जास्त झाडे आणि झाडे नसावीत.
• रेल्वे लाईन किंवा आवाजापासून दूर निवास तयार करा
• शेडचा मजला कोरडा असावा
• शेड पूर्व आणि पश्चिमेला लांब आणि उत्तर दक्षिण दिशेला रुंद असावे
• एका शेडपासून दुसऱ्या शेडमधील अंतर 20 फुटांपेक्षा कमी नसावे

आहार व्यवस्थापन | Dietary management In Marathi

बदके काहीही खातील, जर अन्न ओले असेल. कोरडे अन्न त्यांच्या घशात अडकते. ते स्वयंपाकघरातील कचरा, शेंगदाणे, तांदूळ, मका, कोंडा, गोगलगाय, माशांचे अन्न मोठ्या आवडीने खातात. नद्यांमधील छोटे किडे खाऊन ते सहज पोट भरतात. त्यामुळे त्यांच्या आहारावर विशेष काही खर्च करावा लागत नाही.

• बदकांच्या योग्य विकासासाठी, त्यांना तीन टप्प्यांत आहार दिला जाऊ शकतो.
• स्टार्टर रेशन – हे रेशन पिलांना दिले जाते.
• ग्रोअर रेशन- हे रेशन १५-२० दिवसांनी पिलांना दिले जाते
• फिनिशर रेशन- हे रेशन 2-3 महिन्यांनी मोठ्या पिलांना दिले जाते

बदकांच्या जाती | Breeds of ducks In Marathi

बदकपालन सुरू करण्यापूर्वी जातीची निवड करणे अत्यंत आवश्यक आहे, ज्याप्रमाणे कोंबड्यांच्या विविध जाती आहेत आणि गुणांच्या आधारे त्यांची विविध श्रेणींमध्ये विभागणी केली जाते, त्याचप्रमाणे बदकांचेही गुण, रंग, ठिकाण या आधारे वर्गीकरण केले जाते. जन्म इ. जाती खालीलप्रमाणे विभागल्या आहेत:

• इंडियन रनर :- उपप्रजाती, पांढरा, काळा, हलका पिवळा; सुपारी तपकिरी; चॉकलेट
• कॅम्पबेल (विविध खाकी पांढरा आणि काळा)
• मांस जाती (ब्रॉयलर)

• मांस उत्पादनासाठी – व्हाईट पॅकिंग, एलिसबरी, मस्कोव्ही, रॉन, रफिंग्टन, स्वीडन, पॅकिंग
• अंडी उत्पादनासाठी – भारतीय धावपटू
• दोघांसाठी – खाकी कॅम्पबेल

ग्रेसफुल जात; अर्ना आवरण

आकर्षक जातीय आर्थिक कारणे लक्षात घेऊन कल मँडरीन, ईस्ट इंडियन, डेका इत्यादी फार लोकप्रिय नाहीत.

• सूर्यफुलाची शेती कशी करावी,संपूर्ण माहिती

बदक पालन कसे सुरू करावे | How to start duck farming In Marathi

बदक पालन सुरू करण्यासाठी शांत जागा उत्तम. जर हे ठिकाण तलावाजवळ असेल तर ते खूप चांगले आहे, कारण बदकांना तलावात पोहण्यासाठी चांगली जागा मिळते. बदक पालनाच्या ठिकाणी तलाव नसल्यास आवश्यकतेनुसार तलाव खोदणे आवश्यक आहे. या बदकांचे वैशिष्ट्य म्हणजे ते अतिशय गोंगाट करणारे असतात. जेव्हा एखादा जंगली प्राणी किंवा चोर शेडमध्ये प्रवेश करतो तेव्हा ते आवाज करतात आणि मालकाचे लक्ष वेधून घेतात. या प्रजातीच्या बदकांच्या अंड्यांचे वजन 65 ते 70 ग्रॅम पर्यंत असते, जे कोंबडीच्या अंड्यांपेक्षा 15-20 ग्रॅम जास्त असते. खाकी कॅम्पबेल बदकाचे आयुष्य सरासरी 3-4 वर्षे असते, जे 90-120 दिवसांनी दररोज 1 अंडे घालते.

तलावातील बदकांसह मत्स्यपालनही करता येते. जर तुम्हाला तलाव खोदायचा नसेल तर टिनशेडभोवती २-३ फूट खोल आणि रुंद नाला बनवा, ज्यामध्ये बदके पोहू शकतात आणि त्यांचा विकास करू शकतात. बदक पालनासाठी प्रति बदक दीड चौरस फूट जमीन आवश्यक आहे. अशाप्रकारे 5 हजार बदकांचे फार्म सुरू करण्यासाठी 3750 चौरस फूटाचे 2 टिनशेड आवश्यक आहेत. तितक्याच बदकांसाठी सुमारे 13 हजार चौरस फुटांचा तलाव असणे आवश्यक आहे.

• बदामाची शेती कशी केली जाते, उत्पन्न किती

बदकांची उपचार आणि काळजी | Treatment and care of ducks In Marathi

बदकांमध्ये रोगाचा प्रभाव कोंबड्यांच्या तुलनेत खूपच कमी असतो. बदक फ्लूचा प्रादुर्भाव फक्त यामध्येच दिसून आला आहे, त्यामुळे त्यांना ताप येतो आणि त्यांचा मृत्यू होऊ लागतो. संरक्षणासाठी पिल्ले 1 महिन्याची झाल्यावर त्यांना डक फ्लूची लस देणे आवश्यक आहे, याशिवाय त्यांच्या शेडची नियमित साफसफाई करणे आवश्यक आहे. आणि शेडमध्ये 2.2 महिन्यांच्या अंतराने कीटकनाशकांची फवारणी करावी.

भारतात बदक पालन | Duck farming in India

आपल्या देशात, अंडी उत्पादन तक्त्यामध्ये कोंबड्यांनंतर बदकांना स्थान आहे. सध्या आपल्या देशाच्या पूर्व आणि दक्षिणेकडील प्रदेशात लांबलचक किनारपट्टीमुळे, पाण्याने समृद्ध क्षेत्रे बदकांसाठी नैसर्गिक अधिवास म्हणून उपलब्ध आहेत, परंतु तरीही जवळपास 80 टक्के बदक पालन ग्रामीण आणि लहान शेतकरी करतात ज्यांना पद्धतशीर ऑपरेशनच्या पद्धती माहित नाहीत. त्यांच्याद्वारे पाळण्यात आलेली बहुतांश बदके ही मूळ जातीची आहेत, ज्यांना नैसर्गिक पद्धतीने आहार दिला जातो आणि त्यांची अंडी उत्पादन क्षमता देखील प्रति पक्षी प्रति वर्ष 130 ते 140 अंडी असते. वैज्ञानिक पद्धतीने बदकपालन ही अशी काही युनिट्स आहेत ज्यांचे संचालन केंद्र सरकार आणि कृषी. हे फक्त विद्यापीठांद्वारे केले जात आहे. अंडी मांस उत्पादनासाठी कुक्कुटपालनाची पातळी स्थिर राहिली असली तरी, आपल्या देशाच्या एकूण राष्ट्रीय उत्पादनात बदक पालनाचे योगदान दरवर्षी सुमारे चार कोटी रुपये आहे.

कोंबडीपेक्षा 40.50 अधिक अंडी देते, ज्यामुळे उद्योगाचा नफा वाढतो
बदक दीर्घ कालावधीसाठी अंडी घालते आणि आयुष्याच्या दुसऱ्या आणि तिसऱ्या वर्षातही फायदेशीर उत्पादन देते, म्हणून बदकाचे उत्पादन आयुष्य जास्त असते.
बदकाच्या अंड्यांचे वजन कोंबडीच्या अंड्यांपेक्षा 15.20 ग्रॅम जास्त असते आणि त्यात प्रथिनांचे प्रमाण जास्त असते.
सामान्यत: पाणथळ, जास्त पाऊस आणि जास्त आर्द्रता आणि पाणी असलेला कच्छ प्रदेश कुक्कुटपालन व्यवसायासाठी योग्य नाही, परंतु बदक पालन तेथे खूप यशस्वीपणे केले जाऊ शकते, त्यामुळे शेतकरी या प्रकारच्या जमिनीचा उपयोग बदक पालनासाठी करू शकतात. फायदे मिळू शकतात.
बुरशी, एकपेशीय वनस्पती, तलाव, तलाव आणि इतर जलयुक्त भागात एकपेशीय वनस्पती. पाण्यात वाढणारे गवत, गोगलगाय, मासे, कीटक इत्यादी बदकांचे नैसर्गिक अन्न आहे, त्यामुळे बदकांच्या खाद्यावर होणारा खर्च कमी होतो.

कोंबडीची अंडी संध्याकाळपर्यंत गोळा करावी लागतात, तर बदके ९८% अंडी सकाळी ९ वाजण्यापूर्वी देतात, यामुळे श्रम आणि विपणनाची बचत होते.
बदक हा एक हुशार पक्षी आहे, जो गरजेच्या वेळी बाहेर फिरू शकतो आणि कोणत्याही विशेष प्रयत्नाशिवाय आपल्या निश्चित बॉक्समध्ये येऊ शकतो.
बदकांची काळजी कोंबडीच्या तुलनेत कमी असते आणि त्यासाठी विशेष कौशल्याची आवश्यकता नसते कारण बदकांची प्रतिकारशक्ती नैसर्गिकरित्या जास्त असते आणि बदकांना घराची गरज नसते. सहसा बदकांना रात्रीच्या वेळी घरात ठेवले जाते. आणि अंगणात उघडे सोडले जाऊ शकते. दिवसा दरम्यान.

बदकांच्या अंड्यांचे कवच जाड असल्यामुळे त्यांच्या हस्तांतरणात तुटण्याची भीती कमी असते आणि कमी तुटल्यामुळे त्यांच्याकडून होणारा अंतिम नफा वाढतो.
बदकांची अंडी आणि मांस आपल्या देशातील एक मोठा वर्ग वापरतो आणि इतर पक्ष्यांच्या मांस आणि अंडींच्या तुलनेत नकुच भागात त्याला जास्त मागणी आहे.
कोंबड्यांपेक्षा बदकांमध्ये रोगांचा प्रतिकार जास्त असतो, त्यामुळे कोंबड्यांपेक्षा त्यांच्यामध्ये मृत्यूचे प्रमाण आणि रोगांचे प्रमाणही कमी असते.
बदक हा कोंबडीपेक्षा शांतताप्रिय पक्षी असून त्याचे पालनपोषण सहज करता येते, तर कोंबडीला हे मोठेपण नसते. कोंबडीमध्ये शिकारीची प्रवृत्ती असते, ते एकमेकांना चोचीने मारतात आणि मांसही खातात.
वरील तथ्यांच्या आधारे असा निष्कर्ष काढण्यात आला आहे की बदक पालन क्षेत्राचा विकास आपल्या देशात अंडी आणि मांसाच्या किमान गरजा पूर्ण करण्यात खूप महत्त्वाची भूमिका बजावू शकतो.

• Poultry Farming Information In Marathi : फक्त 50 हजार रुपयांमध्ये सुरू करा हा व्यवसाय, दरमहा 1 लाख कमवू शकाल

ब्रूडिंग | Brooding In Marathi

ब्रूडिंग ही एक नैसर्गिक प्रक्रिया आहे ज्याद्वारे पक्षी प्रजननानंतर आपल्या पिलांची काळजी घेतो. ही अशी प्रक्रिया आहे ज्याद्वारे पक्षी जन्मानंतर काही काळ बाहेरील तापमानापासून त्यांच्या पिलांचे संरक्षण करतात. मात्र, मोठ्या प्रमाणात बदकांच्या शेतीमध्ये नैसर्गिक संवर्धन शक्य नसते. म्हणूनच हा व्यवसाय सुरू करण्यापूर्वी आपण कृत्रिम ब्रूडिंगचे हे पाच महत्त्वाचे मुद्दे जाणून घेतले पाहिजेत.

अनेक शेतकरी हे मुद्दे जाणून न घेता हा व्यवसाय सुरू करतात, परिणामी बदकांच्या मृत्यूचे प्रमाण 70 ते 80 टक्क्यांपर्यंत वाढते आणि त्यांना त्यांच्या व्यवसायात नुकसान सहन करावे लागते.

1. तापमान –

ब्रूडिंगमधील सर्वात महत्त्वाचा मुद्दा तापमान मानला जातो. नैसर्गिकरित्या ब्रूडिंग प्रक्रियेत, बदक आपली पिल्ले आपल्या पोटाच्या खालच्या भागात ठेवते जेणेकरून पिलांना योग्य तापमान मिळेल. आणि पिलांच्या अंगावर फर येईपर्यंत ही प्रक्रिया चालू राहते. बदकांच्या पालनाची प्रक्रिया आपण नैसर्गिक पद्धतीने करू शकत नाही कारण यामध्ये पिलांची संख्या हजारोंच्या घरात आहे. आपल्याला ब्रूडरमध्ये योग्य तापमानाची व्यवस्था करावी लागेल, जे आपण इलेक्ट्रिक हिटर किंवा बल्बने करू शकतो.

2. ब्रूडरचा आकार –

ब्रूडर ही अशी जागा आहे जिथे आपण पिल्ले ब्रूडिंगसाठी ठेवतो. बरेच लोक त्याचा आकार आयताकृती किंवा चौकोनी बनवतात, जो ब्रूडिंगसाठी योग्य आकार नाही.

ब्रूडिंग दरम्यान पिल्ले पळण्यासाठी पुरेशी जागा असावी, आयताकृती जागेमुळे पिल्ले कोपऱ्यात अडकतात, ज्यामुळे त्यांचा मृत्यूही होऊ शकतो. ब्रूडर नेहमी गोलाकार करा.

3. ब्रूडर कोरडा ठेवा –

पिलांना पाणी पिण्यासाठी ब्रूडरच्या आत एक ड्रिकर ठेवला जातो, जेणेकरून सर्व पिल्ले पाणी पितील. पाणी देताना भरपूर पाणी जमिनीवर पडते, त्यामुळे पिलांना इजा होऊ शकते. जमीन कोरडी ठेवण्यासाठी ड्रिंकरच्या खाली सुती कापड ठेवा म्हणजे जमीन ओली होण्यापासून वाचते.

4. आहाराची काळजी घ्या –

जेव्हा तुम्ही तुमच्या शेतात नवीन पिल्ले आणता तेव्हा त्यांना पहिले सात दिवस सतत खायला द्या, याचे कारण असे की सुरुवातीच्या दिवसांत जेव्हा अनेक पिल्ले ब्रूडरमध्ये एकत्र राहतात तेव्हा त्या सर्वांना अन्न मिळत नाही. त्यामुळे पिल्ले कमकुवत होतात.

5. लसीची काळजी घ्या –

शेतीसाठी पिलांचे प्रजनन मशीनमध्ये कृत्रिमरित्या केले जाते. प्रजननादरम्यान त्यांना उच्च तापमानात ठेवले जाते. अंड्यातून बाहेर पडल्यानंतर ३७ अंशाच्या आसपास पिल्लांना रोग टाळण्यासाठी योग्य प्रतिजैविक द्यावे. म्हणूनच तुमच्याकडे लसीकरणाबद्दल योग्य माहिती असणे आवश्यक आहे.

या गोष्टी लक्षात ठेवा | Remember these things In Marathi

कोंबड्यांपेक्षा बदकांमध्ये रोगांशी लढण्याची क्षमता जास्त असते. पण उन्हाळ्यात त्यांची विशेष काळजी घ्यावी लागते. यासाठी बदकांचे वास्तव्य असलेल्या ठिकाणी अस्वच्छ पाणी, घाणेरडे अन्न व पाणी, इतर प्राण्यांच्या सान्निध्य आणि ओला कचरा नसल्यास चांगले.

• घराचा मजला कोरडा आणि स्वच्छ ठेवा.
• बदकांचे पिल्लू नेहमी चांगल्या नर्सरीतून आणि आवाज न करता घ्या.
• -आजारी बदकांना ताबडतोब वेगळे करा.

मेलेली बदकं जाळून टाका किंवा दूर कुठेतरी नेऊन पुरून टाका. डॉक्टरांचा सल्ला घेतल्यानंतर आवश्यक लस घ्या. या व्यवसायातील नुकसान कमी करण्यासाठी पिलांकडे विशेष लक्ष द्या. पिल्ले नसल्याचा थेट परिणाम व्यवसायावर होतो.

अशा प्रकारे पिलांची काळजी घ्या | Take care of chicks like this In Marathi

• पिल्ले टिन गार्डच्या वर्तुळात ठेवा.
• उबलेली पिल्ले जमिनीवर ठेवण्यापूर्वी, चटई पसरण्याची खात्री करा.
• चटई 5 ते 6 आठवडे दर 2 ते 3 दिवसांनी उन्हात वाळवा.
• पिलांना दिवसातून ३ ते ४ वेळा स्वच्छ पाणी द्यावे.
• पिलांना बारीक धान्य द्या.
• महिन्यानंतर पिल्ले तलावात सोडा परंतु त्यांना भक्षक प्राणी आणि पक्ष्यांपासून वाचवले पाहिजे.

बदक मध्ये होणारा रोग | A disease in ducks In Marathi

बदकांमध्ये दोन प्रकारचे रोग जास्त आढळतात:-

• बदक प्लेग
• व्हायरस हिपॅटायटीस.
• हे दोन्ही आजार टाळण्यासाठी बदकांसाठी योग्य लस मिळण्याची व्यवस्था करावी.

बदकाचे लिंग निर्धारण / बदकाचे लिंग कसे शोधायचे

नव्याने जन्मलेल्या बदकाचे लिंग ओळखणे इतके अवघड काम नाही. बदकाची शेपटी वर उचला आणि बोटांनी खाली दाबा, जर काटेरी लिंग दिसले तर ते नर आहे आणि नसल्यास ते निश्चितपणे मादी बदक असेल.

बदक पालन व्यवसायातील नफा | Profits in Duck Farming Business In Marathi

तुम्ही बदकाची अंडी आणि मांस देखील विकू शकता. पण जर तुम्हाला चांगला नफा कमवायचा असेल तर बदकांची अंडी विकावीत.
तुम्ही बदकांची विक्री करून सुद्धा खूप चांगला पैसा कमावू शकतात.

आज असे अनेक लोक आहेत जे मोठ्या प्रमाणावर बडकाच्या अंड्याची आयात करतात आणि मार्केट मध्ये बदकाच्या अंड्याला मोठी मागणी आहे. एकदा तुम्ही स्वतः या विषयी शोध घेऊन बघा म्हणजे तुम्हाला समजेल की या व्यवसायात किती नफा आहे.

बदकाच्या अंड्याची किंमत / भारतात बदकाच्या अंड्याची किंमत

स्थानिक बाजारात बदकाची अंडी 9 ते 11 रुपयांना मिळते. आणि डझन नुसार 108 ते 130 रुपयांना मिळेल.
याचा अर्थ असा की जर उच्च जातीच्या बदकांची अंडी (सरासरी किमतीत) विकली गेली तर तुम्हाला फक्त एका बदकाचे 2,800 ते 3,000 रुपये अगदी सहज मिळतील.
त्याच प्रकारे जर तुमच्याकडे 200 बदके असतील तर तुम्ही 5,60,000 रुपये कमवू शकता. आणि जरी तुम्ही अन्न, औषध, मजूर इत्यादी जोडले तरी तुम्हाला रु. 1,50,000 पर्यंत खर्च येईल. तरीही, तुम्ही एका वर्षात 4 लाखांपर्यंत सहज कमी करू शकता.

बदक पालन व्यवसाय कसा करावा यावरील माहितीचा निष्कर्ष –

आजच्या लेखात आम्ही तुम्हाला “बदक पालन कसे करावे” हे सांगितले आहे. बदक पालन याबद्दल सविस्तर माहिती दिली आहे. तुम्ही कोणत्या प्रजाती पाळाव्यात, त्यांना खाद्य काय द्यावे बदकांची काळजी कशी घ्यावी, इत्यादी माहिती आम्ही तुंम्हाला आमच्या या लेखात आम्ही तुम्हाला पुरवली आहे. तुम्हाला आमची पोस्ट आवडल्यास कंमेंट करून नक्की कळवा आणि सदर माहिती तुमच्या मित्रांना देखील शेअर करा जेणेकरून त्यांना पण व्यवसाय बद्दल माहिती मिळेल, धन्यवाद.

बदक पालन व्यवसाय म्हणजे काय यावरील प्रश्नोत्तरे –

धन्यवाद.

आमच्या इतर पोस्ट देखील बघा-

• हळदीची लागवड कशी करावी, उत्पन्न किती, सर्व माहिती
• शेळी पालन व्यवसाय माहिती
• भाजीपाला शेती व्यवसाय माहिती
• गावात राहून हे 5 व्यवसाय सुरू करा, चांगली कमाई होईल