उद्योग आधार म्हणजे काय | उद्योग आधार रेजिस्ट्रेशन कसे करावे | Udyog Aadhaar Information In Marathi

Udyog Aadhaar Information In Marathi– भारताचे पंतप्रधान आणि देशातील सर्व स्तरातील मोठे लोक एकत्र येऊन देशाचा विकास करण्याचा प्रयत्न करत आहेत. देशाच्या विकासासाठी मोठ्या प्रमाणात पैसा हा देशात होणाऱ्या व्यापारातून येतो. त्यामुळे व्यवसायात जनतेला सहकार्य करण्याचा सरकारचा निर्धार आहे.

भारत सरकारच्या सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योग मंत्रालयाने भारतातील सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम आकाराच्या उद्योगांसाठी एक अद्वितीय दस्तऐवज लॉन्च केला आहे. हा 12-अंकी युनिक आयडेंटिफिकेशन नंबर (UIN) आहे, ज्याला उद्योग आधार किंवा उद्योग, MSME नोंदणी इत्यादीसाठी आधार म्हणून देखील ओळखले जाते. अधिकृत वेबसाइटवरील सध्याच्या आकडेवारीनुसार, 95,38,919 उद्योग आधार नोंदणी करण्यात आली आहे. याशिवाय सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योगांना प्रमाणित करण्यासाठी सरकारकडून उद्योग आधार प्रमाणपत्रही दिले जाते. त्याबद्दलची संपूर्ण माहिती येथे दर्शविली आहे.

Table of Contents

उद्योग आधार म्हणजे काय | What is Udyog Aadhaar In Marathi

उद्योग आधार हा भारत सरकारच्या MSME मंत्रालयाने जारी केलेला १२ अंकीय नोंदणी क्रमांक आहे. हा नोंदणी क्रमांक आधीपासून सुरू असलेल्या लघुउद्योगांना आणि तत्सम नवीन उद्योगांना दिला जात आहे. ते मिळवण्यासाठी तुम्हाला नोंदणी करावी लागेल. 18 सप्टेंबर 2015 रोजी सरकारने उद्योग आधार मेमोरँडम जारी केला होता. उद्योग आधारच्या मदतीने, MSME (Micro, Small and Medium Enterprises) मंत्रालयअंतर्गत नोंदणी करता येते.

यापूर्वी, MSME अंतर्गत नोंदणी करण्यासाठी, बरीच कागदपत्रे पूर्ण करावी लागतील, ज्यासाठी उद्योजक मेमोरंडम-1 (EM-I) आणि उद्योजक मेमोरंडम-2 (EM-II) नावाचे दोन फॉर्म भरावे लागतील. हे एक थोडे अवघड काम होते, परंतु उद्योग आधारच्या आगमनाने, वेगळे फॉर्म भरण्याची गरज नाही. जर तुमचा व्यवसाय लघु, मध्यम किंवा सूक्ष्म उद्योग अंतर्गत येत असेल, तर तुम्ही उद्योग आधार अंतर्गत स्वतःची नोंदणी अगदी सहज करू शकता. ऑनलाइनच्या माध्यमातून सुरू करण्यात आल्याने अधिकाधिक लोकांना त्याचा लाभ घेता येणार आहे. उद्योग आधारसाठी लागणारा वेळही खूप कमी आहे, आणि अर्जदारांना अनेक अनावश्यक औपचारिकतेतून दिलासा मिळाला आहे.

एमएसएमई विभाग काय आहे? | What is the MSME sector In Marathi

हा भारतातील लघु आणि मध्यम आकाराच्या उद्योगांसाठी भारत सरकारच्या सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योग मंत्रालयाने जारी केलेला 12 अंकी अद्वितीय ओळख क्रमांक आहे. उद्योग आधार प्रमाणपत्रही उद्योग मालकांना दिले जाते. याला एमएसएमई MSME नोंदणी असेही म्हणतात.

उद्योग आधारची गरज का होती? | Why was industry support needed In Marathi

भारतात उद्योग आधार सप्टेंबर 2015 मध्ये जारी करण्यात आला कारण भारतात सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम आकाराच्या उद्योगांसाठी नोंदणी प्रक्रिया तयार करण्याची नितांत गरज होती. पूर्वी, नोंदणी प्रक्रिया लांबलचक आणि अधिक कागदोपत्री होती आणि मालकाला लघु उद्योग आणि एमएसएमई या दोन्हीसाठी नोंदणी करणे आवश्यक होते, परंतु उद्योग आधार सुरू झाल्यामुळे, व्यवसाय मालकांसाठी ही प्रक्रिया सुलभ झाली. म्हणजे आता व्यवसाय मालकांसाठी MSME नोंदणी करणं खूप सोयीस्कर झाले आहेत.

अफिलिएट मार्केटिंग म्हणजे काय

उद्योग आधाराची पार्श्वभूमी | Background of Udyog Aadhar In Marathi

2006 मध्ये, देशाच्या तात्काळ सरकारने संसदेत एक कायदा करून हे धोरण लागू केले. या कायद्यांतर्गत सर्व लघु आणि मध्यम उद्योगांना जागतिक पातळीवर आणण्यासाठी आणि त्यांच्यातील स्पर्धेची भावना वाढवण्यासाठी सरकारने प्रयत्न केले. त्यामुळे त्या छोट्या उद्योजकांचा व्यवसाय आणि कला विकसित होऊन देशाचा जीडीपी दरही वाढला.

यामध्ये एमएसएमईडी कायदा लागू होण्यापूर्वी 1995 मध्ये पारित झालेल्या ‘औद्योगिक विकास आणि नियमन कायद्या’ अंतर्गत सर्व व्यावसायिक संस्था कार्यरत होत्या. एमएसएमईडी (MSMED) आणल्यानंतर सरकारने सर्व बिगर कृषी संस्थांना या योजनेत आणले.

एमएसएमईडी कायद्यानुसार, एमएसएमईचे दोन भाग केले जाऊ शकतात.

मॅन्युफॅक्चरिंग एंटरप्रायझेस: या अंतर्गत अनेक लहान-मोठ्या प्लांट्स आणि यंत्रसामग्रीमध्ये गुंतवणूक केली जाते.
सेवा उपक्रम: या अंतर्गत चालणारे उद्योग अनेक प्रकारच्या सेवांचा लाभ घेण्याच्या बदल्यात पैसे घेतात.

उद्योग आधाराचे लाभ | Benefits of Udyog Aadhar In Marathi

उद्योग आधारचे लाभ खालील प्रमाणे आहेत.

हे सुरक्षा किंवा तारण न ठेवता बँक कर्ज प्रदान करण्यात मदत करते
प्रत्यक्ष करात सूट मिळण्यास मदत होते
तुम्ही कमी व्याजदराचा लाभ घेऊ शकता
पेटंट नोंदणीच्या बाबतीत 50% सबसिडी उपलब्ध आहे
आयएसओ (ISO) प्रमाणित पेमेंट
परवाने, मंजूरी आणि इतर नोंदणी मिळविण्याची प्रक्रिया सुलभ करते
वीज बिलात अधिक सवलत
सरकारी अनुदानासाठी पात्रता
व्यवसायांसाठी चालू बँक खात्यासाठी अर्ज करणे सोपे आणि जलद आहे
बारकोड नोंदणी अनुदान
उत्पादन आणि उत्पादन क्षेत्र धोरण
प्रोत्साहन योजना, 1993 च्या पॅकेज योजनेअंतर्गत जकात लाभ देते
पेमेंटमध्ये कोणत्याही विलंबापासून संरक्षण प्रदान करते
MSME नोंदणी करणाऱ्यांसाठी NSIC कामगिरी आणि क्रेडिट रेटिंगवर सबसिडी

उद्योग आधारसाठी आवश्यक कागदपत्रे | Documents required for Udyog Aadhar In Marathi

अर्जदाराकडे त्याचा वैयक्तिक 12 अंकीय आधार क्रमांक असणे आवश्यक आहे.
आधारमध्ये नमूद केलेले नाव उद्योगाच्या मालकीसाठी वापरले जाईल.
अर्जदाराकडे कोणत्याही प्रकारचे जात प्रमाणपत्र असल्यास ते सादर करणे आवश्यक आहे.
व्यवसाय चालवण्यासाठी, कायदेशीररित्या व्यवसायाच्या घटकाचे योग्य नाव देणे आवश्यक आहे. एखादी व्यक्ती एकाच वेळी एकापेक्षा जास्त उपक्रमांसाठी उद्योग आधारसाठी अर्ज करू शकते. हे सर्व अर्ज एकाच आधार क्रमांकावर नोंदवता येतील.
अर्जदाराने संस्थेच्या प्रकाराचा पुरावा देणे आवश्यक आहे. उद्योग संस्था प्रोप्रायटरशिप, पार्टनरशिप, प्रायव्हेट लिमिटेड, पब्लिक लिमिटेड, एलएलसी इत्यादी अंतर्गत नोंदणीकृत होऊ शकते.
व्यवसायाच्या ठिकाणाचा पत्ता, ईमेल पत्ता आणि फोन नंबरचा पुरावा देणे बंधनकारक आहे.
उद्योग सुरू झाल्याच्या तारखेचा पुरावा
उद्योगासाठी वापरल्या जाणाऱ्या बँक खात्याचा तपशील देणे बंधनकारक आहे
एंटरप्राइझमध्ये काम करणाऱ्या लोकांची योग्य संख्या देणे बंधनकारक आहे.

उद्योग आधारसाठी नोंदणी | Registration for Udyog Aadhaar In Marathi

तुमची नोंदणी करण्यासाठी तुम्हाला सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योग मंत्रालयाच्या एमएसएमईच्या MSME अधिकृत वेबसाइटला भेट द्यावी लागेल. MSME Official Website
या मुख्यपृष्ठावर तुम्हाला MSME म्हणून नोंदणीकृत नसलेल्या किंवा EM-II असलेल्या नवीन उद्योजकांसाठी येथे खाली नोंदणीचा पर्याय दिसेल. For New Entrepreneurs who are not Registered yet as MSME or those with EM-II

तुम्हाला या पर्यायावर क्लिक करावे लागेल. ऑप्शनवर क्लिक केल्यानंतर पुढचे पेज तुमच्या समोर ओपन होईल. या पृष्ठावर आपल्याला पृष्ठ (Page) खाली स्क्रोल करावे लागेल आणि उद्योजकाच्या नावासह आधार क्रमांक प्रविष्ट करावा लागेल
माहिती वाचल्यानंतर चेकबॉक्सवर टिक करा आणि Validate & Generate OTP या पर्यायावर क्लिक करा.
तुमच्या नोंदणीकृत मोबाईल नंबरवर OTP पाठवला जाईल, रिकाम्या जागेत OTP टाका आणि Validate पर्यायावर क्लिक करा
आता तुम्हाला तुमची श्रेणी, लिंग आणि इतर संबंधित तपशील यासारखी स्क्रीनवर विचारलेली उर्वरित माहिती प्रविष्ट करणे आवश्यक आहे
प्रविष्ट केलेल्या सर्व माहितीचे पुनरावलोकन केल्यानंतर अर्ज सबमिट करा
पुढील वापरासाठी तुमच्या ऑनलाइन नोंदणी अर्जाची प्रिंट आउट घ्या.

पोर्टलवर लॉग इन करण्याची प्रक्रिया | Procedure to login to the portal In Marathi

सर्वप्रथम तुम्हाला सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योग मंत्रालयाच्या अधिकृत वेबसाइटवर जावे लागेल.
आता तुमच्या समोर होम पेज ओपन होईल.
मुख्यपृष्ठावर, तुम्हाला लॉगिन टॅबवर क्लिक करावे लागेल.
यानंतर तुमच्या समोर खालील पर्याय उघडतील.
अधिकारी लॉगिन– Officer Login
उद्योजक लॉगिन– Udyam Login
तुम्हाला तुमच्या श्रेणीनुसार पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.
यानंतर तुमच्या समोर एक नवीन पेज उघडेल ज्यामध्ये तुम्हाला तुमचा मोबाईल नंबर, यूजर-आयडी, एंटरप्राइझ नोंदणी क्रमांक इत्यादी टाकावे लागतील.
आता तुम्हाला सबमिट पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.
अशा प्रकारे तुम्ही पोर्टलवर लॉगिन करू शकाल.

उद्योग आधार नोंदणी रजिस्टर करण्याची प्रक्रिया:-

सर्वप्रथम तुम्हाला सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योग मंत्रालयाच्या अधिकृत वेबसाइटवर जावे लागेल. Official Website
आता तुमच्या समोर होम पेज ओपन होईल.
होम पेजवर, तुम्हाला अपडेट तपशील टॅबवर क्लिक करावे लागेल.
आता तुम्हाला Update Enterprise Registration च्या लिंकवर क्लिक करावे लागेल.
यानंतर तुमच्या समोर एक नवीन पेज उघडेल, ज्यामधून तुम्हाला विचारलेली माहिती टाकावी लागेल.
आता तुम्हाला एक OTP मिळेल जो तुम्हाला OTP बॉक्समध्ये टाकायचा आहे.
यानंतर तुम्हाला व्हॅलिडेट आणि जनरेट ओटीपीच्या लिंकवर क्लिक करावे लागेल.
आता तुमचा एंटरप्राइझ नोंदणी फॉर्म तुमच्या समोर उघडेल.
त्यात तुम्ही कोणतीही माहिती अपडेट करू शकता.

नवीन उद्योजकांसाठी ऑनलाइन एंटरप्राइझ नोंदणी प्रक्रिया:-

सर्वप्रथम तुम्हाला एंटरप्राइझ नोंदणीच्या अधिकृत वेबसाइटवर जावे लागेल. अधिकृत वेबसाइटला भेट दिल्यानंतर, मुख्यपृष्ठ आपल्या समोर उघडेल. Registration Official website
या होम पेजवर तुम्हाला For New Entrepreneurs ज्यांनी अद्याप MSME म्हणून नोंदणी केलेली नाही असा पर्याय दिसेल. तुम्हाला या पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.
ऑप्शनवर क्लिक केल्यानंतर पुढचे पेज तुमच्या समोर ओपन होईल. या पानावर तुम्हाला नोंदणी फॉर्म दिसेल. तुम्हाला या नोंदणी फॉर्ममध्ये आधार क्रमांक आणि एंटरप्राइझचे नाव टाकावे लागेल आणि Verify & Generate OTP वर क्लिक करावे लागेल.
त्यानंतर मोबाईलवर मिळालेल्या OTP द्वारे पुढे जा.
OTP भरल्यानंतर, पुढील पृष्ठावर, तुम्हाला संस्थेचा प्रकार भरावा लागेल, पॅन क्रमांक प्रविष्ट करावा लागेल आणि पॅन कार्ड प्रमाणित करावे लागेल. त्यानंतर, तुम्हाला एंटरप्राइझ नोंदणी फॉर्ममध्ये विचारलेली उर्वरित माहिती भरावी लागेल.
अशा प्रकारे तुमचा अर्ज पूर्ण होईल.

उद्यम एप्लीकेशन प्रिंट करण्याची प्रक्रिया:-

सर्वप्रथम तुम्हाला सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योग मंत्रालयाच्या अधिकृत वेबसाइटवर जावे लागेल.
आता तुमच्या समोर होम पेज ओपन होईल.
मुख्यपृष्ठावर, तुम्हाला प्रिंटच्या टॅबवर क्लिक करावे लागेल.
आता तुम्हाला Print Udyam Application च्या लिंकवर क्लिक करावे लागेल.
यानंतर तुमच्यासमोर लॉगिन पेज उघडेल ज्यामध्ये तुम्हाला तुमचा एंटरप्राइझ नोंदणी क्रमांक आणि मोबाइल नंबर टाकावा लागेल.
आता तुम्हाला Validated आणि Generate OTP या लिंकवर क्लिक करावे लागेल.
यानंतर तुम्हाला OTP बॉक्समध्ये OTP टाकावा लागेल.
आता तुमच्या समोर एंटरप्राइज ऍप्लिकेशन फॉर्म उघडेल.
आपण ते डाउनलोड आणि प्रिंट करू शकता.

उद्योग आधार पडताळणी प्रक्रिया:-

सर्वप्रथम तुम्हाला सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योग मंत्रालयाच्या अधिकृत वेबसाइटवर जावे लागेल.
आता तुमच्या समोर होम पेज ओपन होईल.
होम पेजवर, तुम्हाला प्रिंटच्या प्रकारावर क्लिक करावे लागेल.
आता तुम्हाला व्हेरिफाय उद्योग आधारच्या लिंकवर क्लिक करावे लागेल- Verify Udyog Aadhaar
यानंतर तुमच्या समोर एक नवीन पेज उघडेल ज्यामध्ये तुम्हाला तुमचा UAM नंबर आणि कॅप्चा कोड टाकावा लागेल.
आता तुम्हाला Verify बटणावर क्लिक करावे लागेल.
अशा प्रकारे तुम्ही उद्योग आधारची पडताळणी Verify करू शकाल.

उद्यम नंबर शोधण्याची प्रक्रिया:-

सर्वप्रथम तुम्हाला सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योग मंत्रालयाच्या अधिकृत वेबसाइटवर जावे लागेल.
आता तुमच्या समोर होम पेज ओपन होईल.
मुख्यपृष्ठावर, तुम्हाला प्रिंटच्या टॅबवर क्लिक करावे लागेल.
आता तुम्हाला Forgot Enterprise/UAM नंबरच्या लिंकवर क्लिक करावे लागेल.
यानंतर तुमच्या समोर एक नवीन पेज उघडेल ज्यामध्ये तुम्हाला तुमचा रजिस्ट्रेशन ऑप्शन, ओटीपी आणि ईमेल आयडी किंवा मोबाईल नंबर टाकावा लागेल.
आता तुम्हाला व्हॅलिडेट आणि जनरेट ओटीपीच्या लिंकवर क्लिक करावे लागेल.
यानंतर तुम्हाला OTP बॉक्समध्ये OTP टाकावा लागेल.
तुम्ही OTP बॉक्समध्ये OTP टाकताच, तुमचा एंटरप्राइझ नंबर तुमच्या समोर येईल.

NIC डाउनलोड प्रक्रिया:- (National Industrial Classification)

सर्वप्रथम तुम्हाला सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योग मंत्रालयाच्या अधिकृत वेबसाइटवर जावे लागेल.
आता तुमच्या समोर होम पेज ओपन होईल.
होम पेजवर तुम्हाला NIC Code च्या पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.
यानंतर तुमच्या समोर NIC PDF फाईल उघडेल.
आता तुम्हाला डाउनलोड पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.
अशा प्रकारे तुम्ही NIC डाउनलोड करण्यास सक्षम व्हाल.

UAM प्रमाणपत्र प्रिंट कसे करावे:- (Udyog Aadhaar Memorandum)

सर्वप्रथम तुम्हाला सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योग मंत्रालयाच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट द्यावी लागेल.
आता तुमच्या समोर होम पेज ओपन होईल.
मुख्यपृष्ठावर, तुम्हाला प्रिंट/व्हेरिफाय या पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.
यानंतर तुम्हाला प्रिंट UAM Certificate पर्यायावर क्लिक करावे लागेल
यानंतर तुमच्या समोर एक नवीन पेज उघडेल ज्यामध्ये तुम्हाला तुमचा UAM नंबर आणि मोबाईल नंबर टाकावा लागेल.
आता तुम्हाला सबमिट पर्यायावर क्लिक करावे लागेल.
आता UAM प्रमाणपत्र तुमच्या समोर उघडेल.
आपण ते डाउनलोड आणि प्रिंट करू शकता.

नोंदणी करताना काही अडचण आल्यास काय करावे? | What to do if there is any problem during registration In Marathi

शासनाने जिल्हा स्तरावर आणि क्षेत्रीय स्तरावर सिंगल विंडो सिस्टीमची सुविधा सुरू केली आहे. ही सुविधा त्या सर्व लोकांसाठी आहे जे काही कारणास्तव आपली नोंदणी करू शकत नाहीत. जिल्हास्तरावर उद्योजकांच्या सोयीसाठी जिल्हा उद्योग केंद्र काम करेल. त्याचप्रमाणे, एमएसएमई मंत्रालयाने नोंदणीसाठी सहाय्य करण्यासाठी देशभरातील चॅम्पियन कंट्रोल रूम्सना जबाबदार बनवले आहे.

जर तुमच्याकडे आधार क्रमांक नसेल तर तुम्ही सिंगल विंडो सिस्टमशी संपर्क साधू शकता. आधार नोंदणीसाठी तुम्हाला ओळखपत्र, बँक तपशील, फोटो, पासबुक, मतदार ओळखपत्र, पासपोर्ट, ड्रायव्हिंग लायसन्स बाळगणे आवश्यक आहे. सिंगल विंडो सिस्टम तुम्हाला आधार कार्ड मिळविण्यात आणि आधार क्रमांक मिळाल्यावर तुमची नोंदणी करण्यात मदत करेल.शासनाने जिल्हा स्तरावर आणि क्षेत्रीय स्तरावर सिंगल विंडो सिस्टीमची सुविधा सुरू केली आहे. ही सुविधा त्या सर्व लोकांसाठी आहे जे काही कारणास्तव आपली नोंदणी करू शकत नाहीत.

जिल्हास्तरावर उद्योजकांच्या सोयीसाठी जिल्हा उद्योग केंद्र काम करेल. त्याचप्रमाणे, एमएसएमई मंत्रालयाने नोंदणीसाठी सहाय्य करण्यासाठी देशभरातील चॅम्पियन कंट्रोल रूम्सना जबाबदार बनवले आहे. जर तुमच्याकडे आधार क्रमांक नसेल तर तुम्ही सिंगल विंडो सिस्टमशी संपर्क साधू शकता. आधार नोंदणीसाठी तुम्हाला ओळखपत्र, बँक तपशील, फोटो, पासबुक, मतदार ओळखपत्र, पासपोर्ट, ड्रायव्हिंग लायसन्स बाळगणे आवश्यक आहे. सिंगल विंडो सिस्टम तुम्हाला आधार कार्ड मिळविण्यात आणि आधार क्रमांक मिळाल्यावर तुमची नोंदणी करण्यात मदत करेल.

निष्कर्ष- Udyog Aadhaar Information In Marathi

उद्योग आधार काय आहे, त्याचे फायदे काय आहेत, सरकारने हि योजना चालू करण्यामागे काय हेतू आहे. आणि उद्योग आधार साठी आपण कसे अर्ज करू शकतो यासाठी आम्ही आमच्या लेखात संपूर्ण माहिती प्रदान केली आहे. आम्ही अशा करतो कि, आम्ही आमच्या लेखातून दिलेली संपूर्ण माहिती तुम्हाला योग्य प्रकारे मार्गदर्शन करेल. धन्यवाद.

आमच्या इतर पोस्ट:-

Udyog Aadhaar Information