म्यूचुअल फंड म्हणजे काय,म्यूचुअल फंड मध्ये पैसे कसे टाकावे | Mutual Fund Information In Marathi

Mutual Fund Information In Marathi – म्युच्युअल फंड ही एक कंपनी आहे जी वेगवेगळ्या लोकांकडून पैसे गोळा करते, जी ती स्टॉक, बाँड आणि इतर आर्थिक मालमत्तांमध्ये गुंतवते. त्या कंपनीच्या या सर्व एकत्रित होल्डिंग्स (स्टॉक, बाँड आणि इतर मालमत्ता) यांना त्या कंपनीचा पोर्टफोलिओ म्हणतात. प्रत्येक म्युच्युअल फंड मालमत्ता व्यवस्थापकाद्वारे व्यवस्थापित केला जातो.

म्युच्युअल फंडातून पैसे कमवण्याचा एक चांगला आणि सोपा मार्ग आहे. यामध्ये गुंतवणुकीसाठी तुमच्याकडे हजारो रुपये असणे आवश्यक नाही, परंतु तुम्ही केवळ 500 रुपये प्रति महिना या दराने यामध्ये गुंतवणूक देखील करू शकता.

आजच्या पोस्टवरून आपल्याला कळेल की या म्युच्युअल फंडाचा अर्थ काय आहे आणि आपण त्यात सुरक्षितपणे गुंतवणूक कशी करू शकतो?

म्युच्युअल फंड म्हणजे काय | What is Mutual Fund in marathi

Mutual Fund Meaning in Marathi – म्युच्युअल फंड वेगवेगळ्या गुंतवणूकदारांकडून पैसे गोळा करून एकाच फंडात गुंतवणूक करण्याचा एक मार्ग आहे. हा फंड – फंड मॅनेजरद्वारे व्यवस्थापित केला जातो, जो विविध गुंतवणूकदारांकडून गोळा केलेले पैसे बाँड्स, स्टॉक मार्केटमध्ये गुंतवतो. गुंतवणूकदाराला त्याच्या पैशासाठी युनिट्सचे वाटप केले जाते. या युनिटला NAV म्हणतात.

म्युच्युअल फंडामध्ये, गुंतवणूकदार गुंतवणुकीची किंमत आणि नफा शेअर करतात. गुंतवणूकदार ठरवतो की त्यांना किती जोखीम घ्यायची आहे आणि त्यांचा परतावा गुंतवणूक किती चांगली कामगिरी करते यावर अवलंबून असेल.

म्युच्युअल फंड निष्क्रियपणे किंवा सक्रियपणे व्यवस्थापित केले जाऊ शकतात. सक्रियपणे व्यवस्थापित केलेल्या फंडामध्ये जास्त परतावा असतो, परंतु तो पर्याय निवडणाऱ्या गुंतवणूकदारांसाठी अधिक जोखीम देखील असते.

सोप्या भाषेत सांगायचे तर म्युच्युअल फंड हा अनेक लोकांच्या पैशांनी बनलेला फंड आहे. ज्यामध्ये गुंतवलेले पैसे वेगवेगळ्या ठिकाणी गुंतवले जातात आणि गुंतवणूकदाराला त्याच्या रकमेतून जास्तीत जास्त नफा देण्याचा प्रयत्न केला जातो. आशा आहे की तुम्हाला म्युच्युअल फंड म्हणजे काय हे समजले असेल.

आमच्या इतर पोस्ट,

• SIP Information In Marathi
• एमएसएमई म्हणजे काय | MSME Information
• पॅन कार्ड म्हणजे काय | पॅन कार्ड कसे काढावे
• बँकेत खाते कसे उघडावे | बँक खाते उघडण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे

प्रोफेशनल फंड मॅनेजर कोण आहे | Who is the Professional Fund Manager In Marathi

निधीचे व्यवस्थापन करण्याचे काम व्यावसायिक निधी व्यवस्थापक नावाच्या व्यावसायिक व्यक्तीद्वारे केले जाते. म्युच्युअल फंडाची काळजी घेणे आणि फंडातील पैसे योग्य ठिकाणी गुंतवून अधिक नफा मिळवणे हे व्यावसायिक फंड मॅनेजरचे काम आहे. सोप्या शब्दात सांगायचे झाले तर, लोकांनी गुंतवलेल्या पैशाचे नफ्यात रूपांतर करणे हे त्याचे काम आहे.

म्युच्युअल फंडामध्ये SEBI भूमिका काय आहे | What is SEBI’s role in mutual funds In Marathi

म्युच्युअल फंड SEBI – Securities and Exchange Board of India (भारतीय सिक्युरिटीज अँड एक्सचेंज बोर्ड) अंतर्गत नोंदणीकृत आहेत जे भारतातील बाजाराचे नियमन करते. गुंतवणूकदारांचे पैसे बाजारात सुरक्षित ठेवण्याचे काम SEBI केले जाते. कोणतीही कंपनी लोकांची फसवणूक करत नाही याची सेबीकडून खात्री केली जाते.

म्युच्युअल फंड भारतात फार पूर्वीपासून अस्तित्वात आहेत, परंतु आजही लोकांना त्याबद्दल फारशी माहिती नाही. सुरुवातीच्या काळात लोकांचा असा समज होता की म्युच्युअल फंड हे फक्त श्रीमंत वर्गासाठी आहेत.

पण असे अजिबात नाही आणि आजच्या काळात ही धारणा बदलताना दिसते. म्युच्युअल फंडाकडे लोकांचा कल वाढला आहे. आजच्या काळात म्युच्युअल फंड हे केवळ श्रीमंत वर्गासाठी नाहीत.
त्याऐवजी, कोणतीही व्यक्ती म्युच्युअल फंडामध्ये दरमहा केवळ 500 ₹ दराने गुंतवणूक करू शकते. म्युच्युअल फंडामध्ये गुंतवणुकीची किमान रक्कम 500 रुपये आहे.

• RTGS विषयी माहिती : म्हणजे काय, कसे करावे, शुल्क, महत्व, फायदे

म्युच्युअल फंड कसे काम करतात | How do mutual funds work In Marathi

म्युच्युअल फंडात गुंतवणूक करण्यासाठी मोठ्या रकमेची आवश्यकता नाही, तुम्ही दरमहा ५०० रुपये देखील गुंतवू शकता. या छोट्या रकमा गोळा करून कंपनी मोठी रक्कम बनवते आणि मग वेगवेगळ्या आणि मोठ्या कंपन्यांचे स्टॉक विकत घेतले जातात. कोणता शेअर कधी वाढणार आणि कधी घसरणार हे या कंपन्यांचे तज्ज्ञ चांगलेच जाणतात.

हे जमा केलेले पैसे वेगवेगळ्या कंपन्यांच्या स्टॉकमध्ये गुंतवते जेणेकरून एका कंपनीचे नुकसान झाले तर ते पैसे दुसऱ्या कंपनीच्या नफ्यातून वसूल करता येतील. येथे महत्त्वाची गोष्ट अशी आहे की तुम्ही दीर्घकाळ गुंतवणूक केलीत तर तुम्हाला अधिक नफा मिळेल.

• उद्योग आधार म्हणजे काय | उद्योग आधार रेजिस्ट्रेशन कसे करावे 

म्युच्युअल फंडाचा इतिहास | History of Mutual Funds In Marathi

• भारतातील म्युच्युअल फंड उद्योगाची सुरुवात 1963 मध्ये रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) आणि भारत सरकारच्या पुढाकाराने भारतावर युनिट ट्रस्ट ऑफ इंडिया (UTI) ची स्थापना करून झाली.
• लहान गुंतवणूकदारांना आकर्षित करणे आणि त्यांना गुंतवणूक आणि बाजाराशी संबंधित विषयांची जाणीव करून देणे हा त्याचा मुख्य उद्देश होता.
• UTI ची स्थापना 1963 मध्ये संसदेच्या कायद्यानुसार झाली. त्याची स्थापना रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने केली होती. आणि सुरुवातीला ते RBI अंतर्गत काम करत होते.
• 1978 मध्ये UTI RBI पासून वेगळे झाले. भारतीय औद्योगिक विकास बँक (IDBI) ला RBI च्या जागी नियामक आणि प्रशासकीय नियंत्रण मिळाले. आणि UTI त्या अंतर्गत काम करू लागली.
• भारतातील म्युच्युअल फंडाचा विकास अनेक टप्प्यात विभागला जाऊ शकतो. पहिला टप्पा 1964 ते 1987 पर्यंत होता, ज्यामध्ये UTI कडे ₹ 6700Cr चा निधी होता.
• यानंतर दुसरा टप्पा 1987 पासून सुरू होतो, ज्यामध्ये सार्वजनिक क्षेत्रातील निधीचा प्रवेश सुरू झाला. या काळात अनेक बँकांना म्युच्युअल फंड बनवण्याची संधी मिळाली.
• SBI ने पहिला NONUTI म्युच्युअल फंड तयार केला. दुसरा टप्पा 1993 मध्ये संपला, परंतु दुसऱ्या टप्प्याच्या शेवटी, AUM म्हणजेच व्यवस्थापनाखालील मालमत्ता ₹ 6700Cr वरून ₹ 47004CR वर वाढली. या टप्प्यात म्युच्युअल फंडातील गुंतवणूकदारांमध्ये प्रचंड उत्साह होता.
• तिसरा टप्पा 1993 पासून सुरू झाला आणि 2003 पर्यंत चालला. या टप्प्यात खासगी क्षेत्राचा निधी मंजूर करण्यात आला. या टप्प्यात गुंतवणूकदारांना म्युच्युअल फंडाचे अधिक पर्याय मिळाले. हा टप्पा 2003 मध्ये संपला.
• चौथा टप्पा 2003 पासून सुरू झाला जो आतापर्यंत सुरू आहे. 2003 मध्ये, UTI दोन वेगवेगळ्या टप्प्यात विभागले गेले. पहिला SUUTI आणि दुसरा UTI म्युच्युअल फंड जो SEBI MF च्या नियमांनुसार काम करत असे. 2009 च्या आर्थिक मंदीचा परिणाम संपूर्ण जगावर वाचला.
• भारतातील गुंतवणूकदारांनाही याचा मोठा फटका बसला. त्यामुळे लोकांचा म्युच्युअल फंडावरील विश्वास थोडा कमी झाला. पण हळूहळू हा उद्योग रुळावर येऊ लागला. 2016 मध्ये, AUM ₹ 15.63 ट्रिलियन होते. जे आतापर्यंतचे सर्वोच्च होते.
• गुंतवणूकदारांची संख्या जवळपास 5 CR च्या वर आहे आणि दर महिन्याला लाखो नवीन गुंतवणूकदार जोडले जात आहेत. हा टप्पा म्युच्युअल फंडांसाठी सोनेरी ठरला आहे.

अफिलिएट मार्केटिंग म्हणजे काय

म्युच्युअल फंडचे प्रकार | Types of Mutual Funds In marathi

म्युच्युअल फंडाचे विविध प्रकार आहेत, त्यात अनेक श्रेणी आहेत, त्यामुळे तुम्हाला ते निवडण्यात अडचण येऊ शकते. तर आता आपण म्युच्युअल फंडाच्या प्रकारांबद्दल बोलूया.

म्युच्युअल फंड मुख्यत्वे दोन भागात विभागले जातात

• (Asset Class) मालमत्ता वर्गावर आधारित म्युच्युअल फंड
• संरचनेवर आधारित म्युच्युअल फंड

आता त्यांच्याबद्दल सविस्तर जाणून घेऊया.

मालमत्ता वर्गावर आधारित म्युच्युअल फंड – Asset Class

मालमत्ता वर्ग म्युच्युअल फंड एक किंवा अधिक मालमत्तांमध्ये गुंतवणूक करतात. ते खालील भागांमध्ये विभागलेले आहे.

डेब्ट फंड-

डेब्ट फंडाच्या माध्यमातून आम्हाला त्या बदल्यात ठराविक रक्कम मिळते. याद्वारे कंपनी किंवा सरकार गुंतवणूकदारांकडून पैसे घेते आणि त्यावर निश्चित व्याजदर देते. कर्ज निधी देखील तीन भागांमध्ये विभागलेला आहे.

• गिल्ट फंड- याद्वारे पैसे सरकारी रोख्यांमध्ये गुंतवले जातात, ज्यामध्ये जोखीम नगण्य असते.
• जंक बाँड फंड- याद्वारे पैसे कॉर्पोरेट बाँडमध्ये गुंतवले जातात परंतु त्यात जोखीम असते आणि तुम्हाला गिल्ट फंडांपेक्षा जास्त परतावा मिळतो.
• फिक्स्ड सिक्युरिटी फंड- फिक्स्ड सिक्युरिटी फंडमध्ये 3 वर्षे ते 5 वर्षे अशा ठराविक कालावधीसाठी पैसे गुंतवले जातात, जे नंतर चांगले परतावा देतात.

लिक्विड फंड- Liquid Fund

लिक्विड फंड हा एक फंड आहे ज्यामध्ये कधीही पैसे काढले जाऊ शकतात जे 24 तासांच्या आत तुमच्या बँक खात्यात पोहोचतात. तुम्ही यामध्ये किमान 3 दिवसांसाठी देखील गुंतवणूक करू शकता आणि त्याची मॅच्युरिटी वेळ 91 दिवस आहे.

इक्विटी फंड- Equity Fund

इक्विटी फंड हे सर्वात लोकप्रिय आहेत, ज्यामध्ये लोकांना जास्त जोखीम घेऊन जास्त परतावा मिळण्याची आशा असते. यामध्ये फंड मॅनेजरद्वारे संपूर्ण पैसा शेअर बाजारात गुंतवला जातो. हे देखील विविध योजनांमध्ये विभागले गेले आहे जे खालीलप्रमाणे आहेत.

• लार्ज कॅप फंड- या फंडाच्या माध्यमातून मोठ्या कंपन्यांमध्ये पैसे गुंतवले जातात. फक्त येथे परतावा कमी आहे परंतु तो सतत मिळतो, ज्यांना धोका पत्करण्याची भीती वाटते त्यांच्यासाठी हा एक उत्तम पर्याय आहे.
• मिड कॅप फंड – जेव्हा एखादी कंपनी आपला व्यवसाय गोठवते आणि पुढील वाढीसाठी प्रयत्नशील असते, तेव्हा ती गुंतवणूकदारांकडून जे पैसे घेते त्याला मिड कॅप फंड म्हणतात, तो लार्ज कॅप फंडापेक्षा जास्त परतावा देतो.
• स्मॉल कॅप फंड- स्मॉल कॅप फंड अशा कंपन्या देतात ज्या बाजारात नवीन आहेत आणि त्यांचा व्यवसाय वाढवण्याचा प्रयत्न करीत आहेत. हा उच्च परतावा देणारा निधी देतो परंतु जोखीम खूप जास्त आहे.
• मल्टी कॅप फंड– म्युच्युअल फंडातील ही सर्वात लोकप्रिय श्रेणी आहे. मल्टी म्हणजे अनेक म्हणजे ते वेगवेगळ्या फंडांमध्ये गुंतवणूक करते.
• फ्लेक्सी कॅप फंड- ही श्रेणी स्वतःचा फंड निवडते. यामध्ये, इक्विटी आणि इक्विटी ओरिएंटेड फंडांमध्ये 65% हिस्सा शिल्लक राहतो, म्हणजे लार्ज कॅप, मिड कॅप आणि स्मॉल कॅप फंड फंड मॅनेजर स्वतः गुंतवतात.

म्युच्युअल फंड योग्य की अयोग्य | Mutual funds right or wrong In Marathi

म्युच्युअल फंड योग्य की अयोग्य हे सरळ मार्गाने सांगणे सोपे नाही. कारण प्रत्येक गोष्टीला दोन बाजू असतात, पण होय लोकांचे मत म्युच्युअल फंडाच्या बाजूने चांगले असते. दुसरीकडे, जेव्हा जेव्हा म्युच्युअल फंडात गुंतवणुकीचा प्रश्न येतो तेव्हा तुम्हाला हे समजून घ्यावे लागेल की तुमच्या क्षमतेइतके पैसे गुंतवले पाहिजेत.

तसेच, कोणत्याही म्युच्युअल फंडात गुंतवणूक करण्यापूर्वी नेहमी स्वतःचे संशोधन करा. कोणाच्या भ्रमात आकार गुंतवू नका. तुम्ही स्वतः पूर्ण मार्केट स्तिथी तपास आणि मगच आपले पैसे गुंतवा कारण बहुदा लोक दुसर्यांनी सांगितले अमुक अमुक ठिकाणी पैसे गुंतवा आणि आपण गुंतवतो आणि मोठा लॉस घेऊन बसतो त्या पेक्षा तुंम्ही स्वतः संशोधन करून आपले किंमत म्युच्युअल फंड मद्धे इन्व्हेस्ट करा.

• रेशन कार्ड कसे काढावे | रेशन कार्ड काढण्यासाठी लागणारी कागदपत्रे कोणती

सर्वोत्तम म्युच्युअल फंड कोणता आहे | Which is the best mutual fund In Marathi

चला आता जाणून घेऊया, सध्याच्या काळातील 5 सर्वोत्तम म्युच्युअल फंड कोणते आहेत ज्यात तुम्ही गुंतवणूक करू शकता.

• एक्सिस ब्लूचिप फंड
• मिराए एसेट लार्ज कॅप फंड
• पराग पारेख दीर्घकालीन इक्विटी फंड
• कोटक स्टँडर्ड मल्टीकॅप फंड
• एक्सिस मिडकॅप फंड

म्युच्युअल फंडचे फायदे | Advantages of Mutual Funds In Marathi

म्युच्युअल फंडाचे अनेक फायदे असले तरी आज मी तुम्हाला महत्वाच्या फायद्यांबद्दल संपूर्ण माहिती देण्याचा प्रयत्न करणार आहे.

व्यावसायिक व्यवस्थापन– (Professional Management)
तुम्ही म्युच्युअल फंडामध्ये गुंतवलेले पैसे म्युच्युअल फंड तज्ञ त्यांच्या अनुभवाने आणि कौशल्याने व्यवस्थापित करतात.

विविधीकरण– (Diversification)
सुरक्षित गुंतवणुकीचा मूळ मंत्र असा आहे की तुमचे पैसे एकाच ठिकाणी ठेवण्याऐवजी अनेक ठिकाणी विभागून अनेक ठिकाणी गुंतवणूक करा. प्रत्येक म्युच्युअल फंड वेगवेगळ्या ठिकाणी पैसे गुंतवतो.

विविधता – (Variety)
म्युच्युअल फंडामध्ये आज प्रत्येक प्रकारच्या व्यक्तीसाठी काहीतरी आहे. उच्च परतावा मिळवू इच्छिणाऱ्यांसाठी सर्व प्रकारचे फंड उपलब्ध आहेत, ज्यांना जास्तीत जास्त परतावा, जास्तीत जास्त सुरक्षित गुंतवणूक.

सुविधा – (Convenience)
तुम्ही म्युच्युअल फंडात सहज गुंतवणूक करू शकता. तुम्ही त्याच सहजतेने फंडातून पैसेही काढू शकता. गुंतवणुकीसाठी, तुम्हाला एक फॉर्म भरावा लागेल जो तुम्ही ऑनलाइन किंवा ऑफलाइन दोन्ही ठिकाणी किंवा कोठूनही भरू शकता.

परवडणारे – (Affordable)
मोठ्या कंपन्यांच्या शेअर्सची किंमत खूप जास्त आहे. अनेक वेळा तुम्हाला त्या कंपन्यांमध्ये पैसे गुंतवायचे असतात पण तुमच्या बजेटमुळे तुम्ही ते करू शकत नाही. तर म्युच्युअल फंडामध्ये अनेक लोकांकडे एकत्र पैसे असतात, मग तुमचे पैसे मोठ्या कंपन्यांमध्ये गुंतवले जातात.

कर लाभ – ( Tax Benefits)
जेव्हा तुम्ही शेअर बाजारात गुंतवणूक करता तेव्हा तुम्हाला शेअर्स खरेदी किंवा विक्रीसाठी कर भरावा लागतो. पण म्युच्युअल फंडात तुम्हाला कर सूट मिळते.

म्युच्युअल फंडात गुंतवणूक करण्यापूर्वी सर्व कागदपत्रे आणि फंडाशी संबंधित सर्व माहिती गोळा करा. कोणत्याही नुकसानीस तुम्ही स्वतः जबाबदार असाल.

निष्कर्ष – Mutual Fund Information In Marathi

म्युच्युअल फंड हि गुंतवनीकसाठी एकदम सोपी गोष्ट आहे, प्रत्येक जण म्युच्युअल फंड मध्ये आपले पैसे गुंतवू शकतो, पण तुम्ही संपूर्ण मार्केट चा अभ्यास करूनच आपले पैसे गुंतवणूक करा. आम्ही तुम्हाला आमच्या या पोस्ट मध्ये म्युच्युअल फंड बद्दल संपूर्ण माहिती पुरवली आहे, तुम्हाला आमची पोस्ट आवडली असेल तर आम्हाला कंमेंट करून नक्की कळवा.

FAQ- Mutual Fund Information In Marathi

धन्यवाद,

आमच्या इतर पोस्ट–

• आधार कार्ड माहिती: काय आहे, कसे काढावे
• NEFT संपूर्ण माहिती 
• कर्जाविषयी माहिती : कर्ज प्रकार, अर्ज प्रक्रिया, आवश्यक कागदपत्रे