एमएसएमई म्हणजे काय | एमएसएमई रेजिस्ट्रेशन कसे करावे | MSME Information In Marathi

MSME Information In Marathi- भारत सरकारच्या सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योग मंत्रालयाने MSME एमएसएमई उद्योगांसाठी काही नियम केले आहेत. देशात सध्या सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योगांशी संबंधित जे काही नियम, कायदे आणि कायदे आहेत आणि आवश्यक असेल तेव्हा नवीन कायदे करण्यासाठी हे मंत्रालय सर्वोच्च संस्था किंवा संस्था आहे. प्रत्येक देशाची आर्थिक ताकद, आशा आणि व्यवसाय तरुण उद्योजकांवर अवलंबून असतो. छोट्या आणि मोठ्या व्यावसायिक संस्थांना त्यांच्या व्यवसायात अडचणींचा सामना करावा लागू नये, हे लक्षात घेऊन भारत सरकार त्यांना एमएसएमईमध्ये सुलभ नोंदणीची सुविधा उपलब्ध करून देते.

MSME ही गुंतवणुकीसाठी लहान आकाराची संस्था आहे, ज्यामध्ये कुशल आणि अकुशल व्यापारी असू शकतात. जे मोठ्या संख्येने बेरोजगारांना रोजगाराच्या संधी उपलब्ध करून देऊन भारतीय अर्थव्यवस्था मजबूत करण्यात चांगली भूमिका बजावते. ते निर्यातीच्या क्षेत्रात योगदान देतात, उत्पादन क्षेत्र वाढवतात आणि कच्चा माल, मूलभूत वस्तूंचा पुरवठा करून मोठ्या उद्योगांना आधार देतात. एमएसएमईडी कायदा 2006 अंतर्गत नोंदणीकृत कंपन्या किंवा व्यवसायांद्वारे विविध योजनांना प्रोत्साहन देण्यासाठी भारत सरकार अनुदान देते.

Table of Contents

MSME म्हणजे काय? | What is MSME In Marathi

एमएसएमई म्हणजे सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योग. देशाच्या सकल देशांतर्गत उत्पादनात (जीडीपी) त्यांचे योगदान सुमारे 29 टक्के आहे. एमएसएमई क्षेत्र हे देशातील सर्वात मोठे रोजगाराचे स्त्रोत आहे. इंडियन इंडस्ट्रीज असोसिएशनचे (लखनौ चॅप्टर) कार्यकारी संचालक डीएस वर्मा म्हणतात की सुमारे 12 कोटी लोकांची उपजीविका या क्षेत्रावर अवलंबून आहे. 2024 पर्यंत $5 ट्रिलियन अर्थव्यवस्थेचे सरकारचे ध्येय साकार करण्यासाठी, GDP मध्ये क्षेत्राचे योगदान 50% पर्यंत वाढवणे आवश्यक आहे. त्यामुळेच सरकारचे लक्ष या क्षेत्राकडे वळले आहे. केंद्र सरकार आणि राज्य सरकारकडून एमएसएमई व्यापाऱ्यांना अनेक प्रकारचे प्रोत्साहन दिले जात आहे.

अलीकडेच अर्थमंत्री निर्मला सीतारामन यांनी एमएसएमई क्षेत्रासाठी मोठी घोषणा केली आहे. ते म्हणाले की सरकार या क्षेत्रासाठी 3 लाख कोटी रुपयांपर्यंतच्या कर्जाची हमी देईल. यूपीसह अनेक राज्यांची सरकारे एमएसएमईच्या मदतीसाठी पुढे आली आहेत.

भारतात एमएसएमईचे महत्त्व | Importance of MSME in India In Marathi

भारताच्या अर्थव्यवस्थेतील एकूण प्रत्यक्ष आणि अप्रत्यक्ष निर्यातीपैकी MSMEs चा वाटा ४५% आहे. केंद्र किंवा राज्य सरकार आणि बँकिंग एमएसएमई कायद्यांतर्गत लाभ मिळविण्यासाठी एमएसएमई नोंदणी आवश्यक आहे.
या अंतर्गत तुम्हाला कमी व्याजदर, उत्पादन शुल्कात सूट, स्कीम टॅक्स सबसिडी आणि व्यवसायात इतर अनेक फायदे मिळतील. ही एक पर्यायी नोंदणी आहे, परंतु सूट मिळविण्यासाठी तुम्हाला उद्योग आधार नोंदणी करणे आवश्यक आहे.
तुम्ही कोणत्याही प्रकारच्या उद्योगासाठी जसे की एकमेव मालकी, भागीदारी किंवा इतर प्रकारच्या व्यवसायासाठी MSME पुरावा मिळवू शकता.

आमच्या इतर पोस्ट:-

एमएसएमईचे प्रकार | Types of MSMEs In Marathi

MSME सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योगांच्या या तीन श्रेणींपैकी कोणत्याही अंतर्गत येतो. एमएसएमई उद्योग हा कोणत्याही अर्थव्यवस्थेचा कणा असतो. सर्वांसाठी समान वाढ आणि आर्थिक विकासाला चालना देण्यासाठी हे इंजिन म्हणून काम करते. व्यवसायात गुंतण्यासाठी लहान आणि मोठ्या मशिनरी प्लांटच्या खरेदीमध्ये केलेल्या भांडवली गुंतवणुकीनुसार एमएसएमईचे वर्गीकरण केले जाते. सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योग कायदा 2006 फक्त त्या उद्योगांना लागू आहे, जे उत्पादन क्षेत्रात काम करत आहेत आणि सेवा क्षेत्रातील कंपन्यांसाठी उपकरणे गुंतवणूक करत आहेत म्हणजेच सेवा क्षेत्रात काम करत आहेत. एमएसएमई उद्योगाच्या तीनही श्रेणींचे वर्णन खाली दिले आहे:-

सूक्ष्म किंवा सूक्ष्म उद्योग: सूक्ष्म उद्योग ही सर्वात लहान संस्था आहे. या उत्पादन व्यवसायांतर्गत, तुम्ही प्लांट आणि मशिनरीमध्ये किमान 1 कोटी गुंतवणूक करू शकता, ज्याची उलाढाल 5 कोटी असावी.
लघु उद्योग: या अंतर्गत, 10 लहान उत्पादन उद्योगांसाठी प्लांट आणि यंत्रसामग्रीमध्ये गुंतवणूक केली जाऊ शकते, ज्यांची उलाढाल किमान 50 कोटी असावी.
मध्यम उद्योग: मध्यम उत्पादन उद्योगांसाठी, तुम्ही प्लांट आणि यंत्रसामग्रीमध्ये 20 कोटींची गुंतवणूक करू शकता, ज्यांची उलाढाल किमान 100 कोटी असावी

एमएसएमई नोंदणी प्रमाणपत्राचे फायदे | Benefits of MSME Registration Certificate In Marathi

बँकांचे फायदे: सर्व बँका आणि इतर वित्तीय संस्था MSMEs ओळखतात, त्यामुळे तुम्ही तुमच्या व्यवसायासाठी कमी व्याजदरात कर्ज मंजूरी सहज मिळवू शकता. MSME ला दिलेल्या कर्जावरील व्याजदर सामान्य व्यवसायाच्या व्याजदरापेक्षा 1-1.5 टक्के कमी असतो.
राज्य सरकारकडून सूट: बहुतेक राज्ये MSME कायद्यांतर्गत आपला व्यवसाय नोंदणीकृत केलेल्या लोकांना वीज, कर आणि औद्योगिक सबसिडी देतात. त्यांना विशेषतः राज्याने विक्री करातून सूट दिली आहे.
कर लाभ: व्यवसायाच्या आधारे एमएसएमईमध्ये नोंदणी केल्यानंतर, एखादी व्यक्ती अबकारी सूट योजनेचा लाभ घेऊ शकते, व्यवसायाच्या सुरुवातीच्या वर्षात काही प्रत्यक्ष करांमध्येही सूट दिली जाते, सरकारकडून व्यवसाय सुरू करण्यासाठी व्यापार्‍यांना अनेक प्रकारची सबसिडी देखील दिली जाते. प्रदान केले जाते, ज्यातून त्यांना लाभ मिळतात.
केंद्र आणि राज्य सरकारांकडून मान्यता: एमएसएमईमध्ये नोंदणीकृत व्यवसायांना सरकारी परवाने आणि प्रमाणपत्र लवकर आणि सहज मिळते. अशा अनेक सरकारी निविदा किंवा निविदा आहेत ज्या भारतातील लहान व्यवसायांच्या सहभागाला प्रोत्साहन देण्यासाठी केवळ MSME साठी खुल्या आहेत.

एमएसएमई नोंदणीसाठी आवश्यक कागदपत्रे | Documents required for MSME registration In Marathi

पॅन कार्ड किंवा झेरॉक्सची प्रत
तुमच्याकडे यापैकी एक ओळखीचा पुरावा असणे आवश्यक आहे जसे की आधार कार्ड, पासपोर्ट, ड्रायव्हिंग लायसन्स इ.
पासपोर्ट आकाराचे छायाचित्र

इतर कागदपत्रे-

तुम्ही भाड्याच्या मालमत्तेवर व्यवसाय करत असाल तर भाडे करार दस्तऐवज
मालकीच्या मालमत्तेच्या विक्रीचे दस्तऐवज
प्रतिज्ञापत्र
घोषणा दस्तऐवज
ना हरकत प्रमाणपत्र
साक्षीदार म्हणून दोन व्यक्ती

तुम्ही एमएसएमईमध्ये ऑफलाइन आणि ऑनलाइन दोन्ही पद्धतीने नोंदणी करू शकता.

एमएसएमई नोंदणी ऑफलाइन | MSME Registration Offline In Marathi

सर्वप्रथम, तुम्ही ज्या विभागासाठी उद्योग सुरू करत आहात त्या विभागाकडे अर्जामध्ये तुमच्याकडे असलेली मूलभूत माहिती भरा, त्यानंतर संबंधित कागदपत्रांसह एमएसएमई कार्यालयात नोंदणी करा.
अर्ज आणि कागदपत्रे सबमिट करण्यापूर्वी, सर्व कागदपत्रे तज्ञाकडून प्रमाणित करा, त्यानंतर अर्ज सबमिट करा, तुम्ही ज्या जिल्ह्यात तुमचा व्यवसाय सुरू करत आहात त्या जिल्हा उद्योग केंद्रात जाऊन तुम्ही अर्ज सबमिट करू शकता.
यानंतर, विभागाद्वारे, तुमचा अर्ज तुमच्या कागदपत्रांसह एमएसएमई रजिस्ट्रारकडे दाखल केला जाईल, त्यानंतर तज्ञ त्याची पडताळणी करतील. पडताळणीनंतर, अर्ज मंजूर झाल्यानंतर, तुम्हाला MSME प्रमाणपत्र दिले जाईल आणि तुम्हाला कुरिअर आणि ईमेलद्वारे सूचित केले जाईल.

आमच्या इतर पोस्ट–

एमएसएमई ऑनलाइन नोंदणी | MSME Registration Online In Marathi

आधार क्रमांक, मालकाचे नाव इत्यादी भरल्यानंतर भारत सरकारने जारी केलेल्या पोर्टलवर किंवा http://udyogaadhaar.gov.in/UA/UAM_Registration.aspx या लिंकला भेट देऊन ऑनलाइन नोंदणीसाठी अर्ज सबमिट करा.
त्यानंतर तुमच्या नोंदणीकृत क्रमांकावर किंवा ईमेलवर एक ओटीपी म्हणजेच युनिक नंबर येईल, जो तुम्हाला अॅप्लिकेशनमध्ये टाकावा लागेल आणि अॅप्लिकेशनमध्ये खाली दिलेला कॅप्चा टाकून सबमिट करावा लागेल.
जेव्हा तुम्ही एमएसएमई उद्योग सुरू करता तेव्हा तुम्हाला अंतिम नोंदणीसाठी अर्ज करावा लागतो, त्यानंतर तुम्हाला अंतिम एमएसएमई प्रमाणपत्र दिले जाते. उत्पादन सुरू झाल्यावर तुम्ही कायमस्वरूपी प्रमाणपत्रासाठी अर्ज करू शकता.

एमएसएमई नोंदणी कोण करू शकते | Who can register MSME In Marathi

खालील संस्था एमएसएमई अंतर्गत नोंदणी करू शकतात –

मालकी फर्म
सरकारी आणि खाजगी कंपन्या
एलएलपी
हिंदू अविभक्त कुटुंब
भागीदारी संस्था
एक व्यक्ती कंपनी
सहकारी संस्था
व्यक्तींची संघटना

एमएसएमईची नोंदणी कशी करावी | How to Register MSME In Marathi

सर्व कागदपत्रे गोळा केल्यानंतर, ऑनलाइन अर्ज कसा करायचा ते आम्हाला कळवा. तुम्ही खालील स्टेप्स फॉलो करून ऑनलाइन अर्ज करू शकता-

स्टेप – १ : अर्ज करण्यासाठी msme.gov.in या वेबसाइटला भेट द्या.
स्टेप – २ : तुम्ही वेबसाइटवर जाताच तुम्हाला होम पेज उघडलेले दिसेल.
पायरी – 3 : कर्ज नोंदणी फॉर्म त्या होम पेजवर उघडेल.
स्टेप – 4 : या कर्ज नोंदणी फॉर्ममध्ये, तुम्हाला आधार क्रमांक, मालकाचे नाव, कायमचा पत्ता इत्यादी संपूर्ण तपशील प्रविष्ट करावा लागेल.
स्टेप – 5 : हे केल्यानंतर, तुमच्या नोंदणीकृत मोबाइल नंबर आणि ईमेल आयडीवर OTP प्राप्त होईल.
स्टेप – 6 : आता तुम्हाला मिळालेला OTP इथे टाका.
स्टेप – 7 : तुम्ही OTP टाकताच तुमची नोंदणी पूर्ण होईल आणि तुम्हाला तुमच्या बँकेकडून MSME प्रमाणपत्र दिले जाईल. ज्याद्वारे तुम्ही कर्जासाठी अर्ज करू शकता.

कर्जाविषयी माहिती : कर्ज प्रकार, अर्ज प्रक्रिया, आवश्यक कागदपत्रे

2020 मध्ये एमएसएमईची व्याख्या बदलली आहे-

पंतप्रधान श्री नरेंद्र मोदी यांच्या सूचनेनुसार जून 2020 मध्ये मदत घोषणा पॅकेज ‘आत्मनिर्भर भारत’ मोहीम सुरू करताना, अर्थमंत्री श्रीमती निर्मला सीतारामन यांनी सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योगांची नवीन व्याख्या जाहीर केली. MSME ची नवीन व्याख्या खालीलप्रमाणे आहे.

उद्योग नवीन व्याख्या उद्योग श्रेणी
सूक्ष्म उद्योग 1 कोटींपर्यंतची गुंतवणूक आणि 5 कोटींपर्यंतची उलाढाल असलेल्या उद्योगाला सूक्ष्म उद्योगाचा दर्जा देण्यात आला आहे. उत्पादन आणि सेवा दोन्ही क्षेत्रे.
10 कोटींपर्यंतची गुंतवणूक आणि 50 कोटींची उलाढाल असलेले लघुउद्योग उपक्रम लहान एकके मानले जातात. उत्पादन आणि सेवा दोन्ही क्षेत्रे.
30 कोटींपर्यंतची गुंतवणूक आणि 100 कोटींची उलाढाल असलेले मध्यम उद्योग मानले जातात. उत्पादन आणि सेवा दोन्ही क्षेत्रे

निष्कर्ष- MSME Information In Marathi

आम्ही तुम्हाला MSME संबंधित संपूर्ण माहिती दिली आहे. MSME रेजिस्ट्रेशन करावे, त्यासाठी तुम्हाला महत्वाचे कागदपत्र कोणते लागतात, त्यातून तुम्हाला कोणता शकतो, अशी संपूर्ण माहिती आम्ही तुम्हाला आमच्या लेखातून पुरवली आहे, आम्ही अशा करतो तुम्हाला आमचा लेख आवडला असेल धन्यवाद.